1526-1527 (1526 - 1527) Onderwerp Titel Titel of de benaming van het kunstwerk. Deze kan verschillen van de titel die in (recente) publicaties wordt gegeven. Drieluik met het Laatste Oordeel; de HH. Paulus voor Malta Engelse titel Triptych with the Last Judgement; the Saints Peter and Paul, in the background the shipwreck of Saint Paul at Malta Onderwerpstrefwoorden nieuwe testament & apocriefen, rechtspreken, heilige, hel, duivel, engel, drieëenheid, de heilige Iconclass-code Iconclass-codes en tekstcorrelaten bevatten specifieke scènes en namen. Een Iconclass-code of -notatie is een code uit het veeltalige Iconclass systeem voor onderwerpsontsluiting. Voor meer informatie, zie. 11U1 comprehensive representation of Last Judgement: Christ (with sword and lily), often surrounded by elders and sometimes accompanied by Mary and John the Baptist, appears in the sky with trumpeting angels (and sometimes angels holding the instruments of Herkomst Collectie(s) Pieterskerk (Leiden), Leiden Ter nagedachtenis van Claes Dircksz.
Bijzonder weetje Drieluik met het Laatste Oordeel van Lucas van Leyden was ooit voor de Leidse Pieterskerk geschilderd en werd net op tijd in het stadhuis ondergebracht om te worden gespaard van de Beeldenstorm van 1566. Toen het drieluik in 1874 in Museum De Lakenhal werd geplaatst, werd het levendige visioen van Lucas van Leyden gespaard van de teloorgang, toen het stadhuis in 1929 spectaculair afbrandde. Over de kunstenaar Lucas van Leyden (Leiden, 1494 – 1533) was een zoon van de Leidse schilder Hugo Jacobsz. Na een opleiding in het atelier van zijn vader, ging Lucas in de leer bij de schilder Cornelis Engebrechtsz. Hij maakte al heel jong een stormachtige artistieke ontwikkeling door en werd snel een succesvol schilder en graveur. In 1521 ontmoette Van Leyden de Duitse kunstenaar Albrecht Dürer. Diens composities en het gebruik van licht-donkereffecten daarin zouden hem blijvend beïnvloeden. De Leidenaar was ook gefascineerd door prenten naar ontwerp van de Italiaanse kunstenaar Rafael.
Rembrandt bracht zijn jeugdjaren door in Leiden en zette er zijn eerste stappen in het schildersvak. Vanaf eind zestiende eeuw tot de verhuizing naar Museum De Lakenhal in 1874, was het Laatste Oordeel onafgebroken te zien in het Leidse stadhuis. Daar moet Rembrandt het zeker hebben gezien. " Het Rijksmuseum heeft het altaarstuk opgenomen in het educatieve programma met onder andere een speciale 'inzoomer' en als onderdeel van de multimediatour. Daarnaast biedt het Rijksmuseum alle basisscholen in Leiden gratis vervoer naar Amsterdam. Boek: De dans om het Gouden Kalf van Lucas van Leyden Detail middenpaneel. Personen aan de linkerzijde mogen naar de hemel terwijl degenen rechts de hel in worden gesleurd
Moderne toepassingen [ bewerken | brontekst bewerken] Schilderijen bestaande uit drie of meer doeken of panelen worden ook in de moderne kunst weer toegepast. Bekend zijn de triptieken van Francis Bacon en Mark Rothko. De in Brugge woonachtige Nederlandse schilder Evert Thielen maakt eveneens moderne drieluiken maar met de werkwijze van de middeleeuwse meesters. Drieluiken worden tegenwoordig ook gebruikt bij fotografie. Deze moderne drieluiken kunnen bestaan uit drie afzonderlijke foto's of één grote afbeelding, die verdeeld is in drie delen. De drie delen worden afgedrukt op canvas en opgespannen op houten spieramen. Bekende triptieken [ bewerken | brontekst bewerken] Mérode altaarstuk (ca. 1427-1432) van Robert Campin ( Metropolitan Museum of Art, New York) Braque-triptiek (1452) van Rogier van der Weyden ( Louvre, Parijs) Triptiek van Jan Floreins (1479) en Triptiek van Adriaan Reins (1480) van Hans Memling ( Groeningemuseum, Brugge) Tuin der lusten (ca. 1485) en Driekoningen-drieluik (ca.
(Doorverwezen vanaf Triptiek (schilderij)) Drieluik bestaande uit houtsnijwerk en beschilderde zijpanelen ( Bonnefantenmuseum, Maastricht) Een triptiek of drieluik ( Grieks: triptychon; tri = drie; ptychē = vouw) is een driedelig kunstwerk, meestal een op houten panelen geschilderd schilderij of een gebeeldhouwd retabel, soms een combinatie van beide. Vaak zijn de drie delen van het drieluik met scharnieren aan elkaar bevestigd, zodat deze geopend of gesloten kunnen worden. Het rechter- en linkerzijpaneel zijn meestal even breed en smaller dan het middenpaneel. Bij scharnierende drieluiken is het middenpaneel meestal dubbel zo breed als de zijluiken, zodat bij sluiting het gehele middenpaneel bedekt is. Bij meer dan twee zijluiken spreekt men van een polyptiek of veelluik. De term drieluik is in het dagelijks spraakgebruik uitgebreid tot allerhande werken waar drie delen of drie fasen aan te onderscheiden zijn. Geschiedenis [ bewerken | brontekst bewerken] Triptieken zijn al bekend uit de Byzantijnse kunst, waarbij het meestal gaat om ivoorsnijkunst.
Met behulp van die prenten leerde hij het menselijk lichaam anatomisch juist en in allerlei houdingen weer te geven. Naast tekeningen en schilderijen ontwierp Van Leyden houtsneden en experimenteerde hij met de etstechniek. Hij ontwikkelde een volledig eigen stijl, die onder meer gekenmerkt wordt door karaktervolle portretkoppen. Hij stierf na een lang ziekbed op 39-jarige leeftijd aan tuberculose. Informatie Afmetingen Totaal met lijst geopend: 300, 5 x 434, 5 cm (zoals in het museum gepresenteerd) Totaal met lijst gesloten: 294, 5 x 217 cm Materiaal Olieverf op paneel Te zien In de collectiepresentatie Van middeleeuwen tot renaissance in de Hartevelt zaal.
Het laatste oordeel is een 16e-eeuws drieluik van de Nederlandse schilder Lucas van Leyden. Geschiedenis [ bewerken | brontekst bewerken] In 1526 kreeg Lucas van Leyden van de erfgenamen van Claes Dircks van Swieten, houtkoper en schepen in Leiden, de opdracht voor het maken van een altaarstuk. Een jaar later was het schilderij gereed en werd het geplaatst in de buurt van het doopvont in de Pieterskerk. Het kunstwerk overleefde als een van de weinige altaarstukken in Nederland de Beeldenstorm in 1566. In 1572 werd het drieluik overgebracht naar het Sint Jacobsgasthuis en op een later moment naar het Catharijnengasthuis. In 1577 gaven de erfgenamen Van Swieten toestemming om het schilderij op te laten hangen in de burgemeesterskamer op het Leidse stadhuis. Daar heeft het bijna driehonderd jaar gehangen, tot het in 1874 een plaats kreeg in het nieuwe Museum De Lakenhal. Wegens verbouwing van dat museum, was het schilderij van 2016 tot begin 2019 in het Rijksmuseum Amsterdam te zien. Het laatste oordeel is een van de topstukken van het vernieuwde Museum De Lakenhal dat op 19 juni 2019 werd heropend door koning Willem-Alexander.
1495) van Jheronimus Bosch ( Prado, Madrid) Heremieten-drieluik (ca. 1493 of later) en Drieluik van de gekruisigde martelares (ca. 1497 of later) van Jheronimus Bosch ( Dogepaleis, Venetië) Kruisdraging, zijpaneel van een drieluik (ca. 1500) van Jheronimus Bosch ( Kunsthistorisches Museum, Wenen) Antonius-drieluik (ca. 1501 of later) van Jheronimus Bosch ( Museu Nacional de Arte Antiga, Lissabon) Het laatste oordeel (1527) van Lucas van Leyden ( Museum De Lakenhal, Leiden) Triptiek van Nava y Grimón (ca. 1546) van Pieter Coecke van Aelst (Museum voor Schone Kunsten, Santa Cruz de Tenerife) De verrijzenis van Christus (1611-1612) van Peter Paul Rubens ( Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, Antwerpen) Zie ook [ bewerken | brontekst bewerken] Diptiek Polyptiek Retabel
Lucas van Leyden Drieluik met het Laatste Oordeel; de HH. Petrus en Paulus met in de achtergrond de schipbreuk van de H. Paulus voor Malta, 1526-1527 Leiden, Stedelijk Museum De Lakenhal, [.. ] Afbeeldingsnummer 0000012354 Afmetingen: 650x568 pixels Afbeeldingsnummer 0000012360 Afmetingen: 650x568 pixels Object gegevens Objectcategorie drieluik Fysiek verband Verwijzing bij 'samengestelde kunstwerken': werken die een geheel vormen of vormden, zoals altaarstukken, decoratieve stukken uit een betimmering of werken die bedoeld waren om samen te worden getoond, zoals pendanten en reeksen.
Het zestiende-eeuwse meesterwerk Laatste Oordeel (1526-27) van Lucas van Leyden, is vanaf eind augustus twee jaar lang te zien in de Eregalerij van het Rijksmuseum. Het museum spreekt van ' de Nachtwacht van de 16de eeuw'. Normaal gesproken is het werk te zien in De Lakenhal in Leiden. Detail rechter zijpaneel Het schilderij laat zien hoe de doden op de Dag des Oordeels opstaan uit hun graven om hun lotsbestemming te bereiken. Ze worden meegevoerd door lieflijke engelen of door duivelse figuren. Het drieluik is het topstuk van Museum De Lakenhal in Leiden, waar het nog tot 19 augustus te zien zal zijn. Daarna verhuist het naar het Rijksmuseum vanwege de restauratie en uitbreiding van Museum de Lakenhal. Wegbereider van de Renaissance Lucas van Leyden wordt beschouwd als de wegbereider van de Renaissance in de Noordelijke Nederlanden. Al vroeg werd hij in heel Europa gezien als wonderkind vanwege zijn etsen en tekeningen. Het Rijksmuseum: "Als tekenaar, graficus en schilder was hij een belangrijke inspiratiebron voor vele generaties schilders, waaronder Rembrandt van Rijn.